trablusgarb savaşı
TRABLUSGARP SAVAŞI(1911)
İtalya siyasi birliğini geç kurduğu için(1870) sömürgeciliğe geç başlamıştı. Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika’daki toprakları İngiltere(Mısır)ve Fransa (Cezayir, Tunus)tarafından işgal edilmişti. İtalya da Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika’daki son toprağı olan Trablusgarp ve Bingazi’ye (Bugünkü Libya)göz dikti. Çünkü Osmanlı Devleti iyice zayıflamıştı ve buraları savunabilecek gücü yoktu.
İtalya Avrupa Devletlerinin de onayını alıp Osmanlı Devletine bir nota vererek (1911 ) Buraların kendine ait olduğunu bildirdi. Daha sonra da(Libya) Trablusgarp ve Bingazi’ye asker çıkardı.
Osmanlı Devleti Trablusgarp’a karadan ve denizden yardım gönderemedi. Bunun üzerine bazı gönüllü Subaylar (Mustafa Kemal, Enver Paşa) Trablusgarp’a giderek yerli halkı İtalyanlara karşı teşkilatlandırdılar.
Derne Tobruk’ta İtalyanlara karşı başarılı savaşlar yapıldı. Bu arada İtalya Osmanlı Devletini barışa zorlamak amacıyla on iki adayı da işgal etti. Bu durum devam ederken Balkan Savaşı patlak verdi. İki düşmanla birlikte savaşamayacağını anlayan Osmanlı Devleti İtalyanlarla Uşi Antlaşmasını imzalamak zorunda kaldı.(1912)Bu anlaşmaya göre;
· Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakıldı
· On iki Ada geçici olarak İtalya’ya bırakıldı.
Uşi Antlaşmasının önemi:
Bu anlaşmayla Osmanlıların Kuzey Afrika’daki son toprakları da elden çıktı. Ayrıca Trablusgarp Savaşından cesaret alan Balkan Devletleri Osmanlı Devletine karşı savaş açtılar.
BALKAN SAVAŞLARI(1912-1913)
Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan Osmanlı Devletinin Balkanlarda varlığına son vermek amacıyla aralarında anlaştılar. Osmanlı Devletinin Trablusgarp ile uğraşmasından faydalanan Balkan Devletleri, Osmanlı Devletine karşı saldırıya geçtiler. Karadağ’ın Osmanlı Devletine saldırması üzerine Balkan Savaşları başladı.(1912)
Balkan Savaşlarının Nedenleri:
· Rusya’nın Balkan Devletlerini Osmanlı Devletine karşı kışkırtması.
· Osmanlı Devletinin Trablusgarp Savaşı ile uğraşması.
· Milliyetçilik fikirleri.
I.BALKAN SAVAŞI:
Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan, Karadağ kendi aralarında anlaşarak Osmanlı Devletine çeşitli yönlerden saldırıya geçtiler.
Makedonya, Sırplar ve Karadağlılar tarafından işgal edildi. Bulgaristan Batı Trakya’yı tamamen işgal ederek Edirne ve Kırklareli’ye kadar ilerlediler. Bulgar orduları Çatalca önlerine kadar geldiler.
Yunanlılar tüm Ege adalarını işgal etti. Savaş devam ederken Arnavutluk da bağımsızlığını ilan etti.(Osmanlı Devletinden ayrılan en son Balkan Devletidir.)Bu kötü durum karşısında
Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı. Avrupalı Devletlerin arabuluculuğuyla Londra Anlaşması İmzalandı.(1912)Bu anlaşmaya göre;
Ø Osmanlı Devleti Midye-Enez çizgisinin batısında kalan tüm topraklarını kaybetti.
Ø Edirne ve Kırklareli elimizden çıktı.
Ø Arnavutluk bağımsız oldu
Ø Ege adaları elimizden çıktı.
II. BALKAN SAVAŞI:
Birinci Balkan Savaşı sonrasında Osmanlı Devletinin kaybettiği toprakları Balkan Devletleri kendi aralarında paylaşamadı. En büyük payı Bulgaristan’ın aldığını iddia eden diğer Balkan Devletleri Bulgaristan’a savaş açtılar.Bu savaşa Romanya da katıldı.Yunanistan, Romanya,Sırbistan,Karadağ Bulgaristan’la savaşırken Osmanlı Devleti de durumdan yararlandı.Daha önce kaybettiği Edirne ve Kırklareli’mi geri aldı.Avrupalı Devletlerin araya girmesiyle Bükreş Anlaşması imzalandı.
Bu anlaşmaya Balkanlarda sınırları kalmadığı için Osmanlı Devleti katılmadı.Osmanlı Devleti Bulgaristan’la İstanbul Anlaşmasını(1913) imzaladı.Bu anlaşmaya göre;
Ø Meriç Nehri her iki ülke arasında sınır kabul edildi.(Edirne Osmanlı Devletine kaldı.)
Ø Batı Trakya Bulgaristan’a bırakıldı.
Yunanistan’la da Atina Anlaşması(1913)imzalandı. Bu anlaşmaya göre;
Ø Bozcaada ve Gökçeada dışındaki tüm Ege adaları Yunanistan’a verildi.
Ø Selanik ve Girit adası da Yunanistan’a bırakıldı.