BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

KAPSAM

Araştırma Teknikleri sunuşu, araştırma yöntemlerindeki farklı anlayışları, yaygın olarak kullanılan araştırma tekniklerini, araştırma basamaklarını, veri toplama ve analizini, yorumunu, rapor yazma esaslarını, kaynakça ve dipnot gösterme tekniklerini kapsamaktadır.

Temel amaç; araştırma sürecini (sorun belirleme, veri toplama, veri analizi ve sonuçları yorumlama) incelemek, belli başlı bilimsel araştırma yöntemlerini (deneysel yöntem, betimleme yöntemi, tarihi yöntem vd.) gözden geçirmek ve belirli bir konu hakkında araştırma yapabilmek için gereken literatür bulma, veri toplama, verileri değerlendirme ve rapor yazma tekniklerini anlatmaktır.

I- ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ AŞAMALARI

Belirlenen bir konuda araştırma yapılırken, belli aşamaları takip etmek, çalışmanın daha hızlı ve verimli olmasını sağlayacaktır. Bu aşamalar 8 başlık altında toplanabilir.
1-Araştırmanın Konusu
2-Araştırmanın Amacı ve Önemi
3-Araştırmanın planlanması
4-Problem Cümlesi
5-Kaynak Taraması (Anahtar kelimeler, veri toplama yöntem ve teknikleri: Veri türleri/kaynakça (ilgili kurumlar, kütüphaneler, ilgili kişiler, internet) Verileri toplama/sınıflandırma)
6-Varsayımlar
7-Tanımlar ve Sınırlılıklar (Araştırmanın içeriği, Başlıklar/alt başlıklar)
8-Yazım/sunum (rapor yazma teknikleri)

Bilimsel araştırmada verilen bir araştırma konusunu;

-Bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak yürütebilmek,
-Araştırma sonucuna uygun çözüm önerileri geliştirebilmek,
-Araştırma konusuna ait çözüm önerilerini analiz edebilmek,
-Bilimsel kurallara uygun olarak rapor edebilmek,
-Araştırma konusuna uygun amaç, önem, varsayım, sınırlılık ve tanımları yazabilmek,
-Araştırma amacına uygun veri toplama aracını uygulayabilmek,
-Araştırma verileri üzerinde temel istatistiksel işlemler ve çözümlemeler yapabilmek,
-Bulguların yorumlanması ile ilgili özellikleri açıklayabilmek,
-Araştırmada elde edilen bulguları yorumlayabilmek,
-Araştırma sonucuna göre öneriler geliştirebilmek,
-Yapılan araştırmayla ilgili özet yazabilmek,
-Araştırma raporunun yazımında dikkat edilmesi gereken kuralları açıklayabilmek,
-Kurallarına uygun olarak raporlaştırabilmek,gerekmektedir.



Bilimsel bir araştırma iki evreden oluşur. Bunlar;

A-Araştırma Teknikleri (Araştırmanın Amacı ve Önemi, Veri Toplama Teknikleri)
B-Araştırma Teknikleri (Rapor Yazma Teknikleri)




A. ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ: ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ, VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ


-Araştırma yapılacak konuda, amacı ortaya tam koyabilmek, çalışmanın önemini vurgulamak,
-Bilimsel araştırma teknikleri doğrultusunda, seçilen konu üzerinde araştırma yaparak, değişik kaynaklardan veri toplamak ve elde edilen verileri doğru olarak analiz edebilmek.
-Veri türleri
1-Belgesel tarama (kütüphane)
2-Gözlem
3-Görüşme
4- Yazışma
5- Internet
Çalışmanın bu aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda özetlenmiştir.




-Seçtiği konuyla ilgili kaynak taraması yapabilmek
1. Konuyla ilgili kaynak eser ve kişileri belirleyip yazma
2. Kaynak taraması için uygun bir plân hazırlama
3. Kütüphane çalışmalarında katalog kullanma
4. Yararlandığı kaynak ve kişilerden elde ettiği bilgileri not ve fişlere yazma
5. Basın yayın organlarını takip ederek konuya ilişkin bilgileri toplama
6- Internet’ten araştırma yapma


-Araştırma konusuna uygun amaç, önem, varsayım, sınırlılık ve tanımları yazabilmek
1. Araştırma konusuna uygun olarak araştırmanın amacını yazma
2. Araştırma konusuna göre araştırmanın önemini yazma
3. Araştırmanın dayandığı temelleri yazma
4. Araştırma konusunun sınırlılıklarını yazma
5. Araştırma konusuna uygun tanımları yazma


-Araştırma verileri üzerinde temel istatistiksel işlemler ve çözümlemeler yapabilmek
1. Elde ettiği verileri amacına uygun olarak sınıflayıp yazma
2. Sınıflandırdığı veriler üzerinde gerekli olan istatistiksel işlemleri yapma
3. Verileri tablo halinde gösterme
4. Sonuçları kontrol etme


-Bulguların yorumlanması ile ilgili özellikleri açıklayabilmek
1. Bulguların nasıl yorumlanacağını yazma
2. Yorumlamada dikkat edilmesi gereken özellikleri yazma
3. Bulguların yorumlanmasını örnek vererek açıklama



-Araştırmada elde ettiği bulguları yorumlayabilmek
1. İstatistiksel tekniklerle elde ettiği bulguları yazma
2. Bulgular doğrultusunda yorumunu yazma
3. Yaptığı yorumun doğruluğunu tabloya göre kontrol ederek yazma



-Araştırma sonucuna göre öneriler geliştirebilmek
1. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak gerçekleştirilebilecek öneriler yazma
2. Bu önerileri önemine göre sıralayıp yazma



-Yaptığı araştırmayla ilgili özet yazabilmek
1. Araştırmanın tüm aşamalarını özetleyerek yazma
2. Yazdığı özeti, araştırmanın ilgili bölümüne yerleştirme




B-ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ:RAPOR YAZMA TEKNİKLERİ

I-Araştırma raporunun yazılmasında temel kurallar
1-Bilimsel kurallar
2-İçerik ile ilgili kurallar
a-Alıntıların kullanılması
b-Dipnotların yazılması
-Kaynak belirtme amaçlı dipnot
-Ek bilgi verme amaçlı dipnot

II-Araştırma raporunun yazılması
1-Ön bölüm
a-Başlık sayfası
b-Önsöz
c-içindekiler
d-Listeler
a-Başlık sayfası
b-Önsöz
c-içindekiler
d-Listeler
2-Ana bölüm/Metin

a-Giriş
-Problem
-Amaç
-Önem
-Sınırlılıklar
-Tanımlar
b-Kaynak araştırması
c-Materyal ve yöntem
-Evren ve örneklem
-Araştırma modeli
-Veriler ve toplanması
-Verilerin işlenmesi
d-Araştırma sonuçları e-Tartışma
f-Sonuç
g-Öneriler
h-Özet

3-Arka bölüm

a-Ekler
b-Kaynaklar listesi

-Çalışmanın bu aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda özetlenmiştir.


Raporlaştırma ile ilgili temel kavramlar bilgisi
1. Rapor, dipnot, kaynakça, metodoloji kavramlarının tanımlarını yazma
2. Verilen bir kavramın tanımını, verilen bir dizi tanım arasından seçip işaretleme
3. Verilen bir dizi kavramla, bir dizi tanımı eşleştirip işaretleme


Araştırma raporunun bölümlerini sıralayabilmek
1. Araştırma raporunda bulunması gereken bölümleri sırasıyla yazma
2. Sırası karışık verilen bölümleri sıraya koyma
3. Verilen bir bölümde bulunması gereken öğeleri yazma


Araştırma raporunun yazımında dikkat edilmesi gereken kuralları açıklayabilmek
1. Araştırma raporunun yazılmasında dikkat edilmesi gereken kuralları yazma
2. Raporlaştırmada kullanacağı dilin özelliklerini açıklama
3. Kapak düzeninin nasıl olacağını yazma
4. Raporlaştırmada kâğıt düzeninin nasıl olacağını yazma
5. Raporlaştırmada başlık ve paragraf düzeninin nasıl olacağını yazma
6. Raporlaştırmada şekil ve tabloların yerleştirilmesinde dikkat edilecek özellikleri açıklama
7. Dipnot yazımında dikkat edilmesi gereken kuralları açıklama
8. Alıntı yapılırken dikkat edilmesi gereken kuralları açıklama
9. Kaynakça yazımında dikkat edilmesi gereken kuralları açıklama
10. Özet yazmada dikkat edilmesi gereken kuralları açıklama