test çöz
 
  3 D sanal gezi antalya muzesi anıtkabir sanal gezi sanal muze turlari canakkale sehitligi topkapi sarayi ayasofya muzesi selimiye camii
  ATATURK
  OSMANLI DEVLETi osmanli tarihi osmanli devleti haritalari savaslari
  hakkimizda
  SBS
  OSMANLI PADiSAHLARI osmanli padisahlari hayat hikayeleri
  TENEFUS
  sosyal bilgiler resim ve haritalar
  ziyaretci defteri
  FOTOGRAF
  İKONLAR
  TURKiYE CUNHURiYETi TARiHi
  CUMHURBASKANLARIMIZ
  MiNi ANSiKLOPEDi
  turk devletleri hunlar gokturkler uygurlar karahanlilar gazneliler eski turk devletlerinde devlet yonetimi toprak yonetimi adli teskilat
  => hun devleti hun tarihi metehan ilk turk devleti hunlar asya hun devleti
  => GOKTURKLER gokturk devleti gokturk kitabeleri gokturk alfabesi gokturk destani ergenekon destani orhun yazitleri bilge kagan kultegin
  => UYGURLAR uygur alfabesi uygur destanlari uygur dili uygur tarihi uygurlar hakkinda bilgi uygurlar kimdir
  => AVARLAR
  => HAZARLAR
  => KARAHANLILAR karahanli devleti karahanlilar tarihi kurucusu baskenti karahanlilar ozet
  => GAZNELiLER gazneli mahmut kimdir gazneliler devleti hakkinda bilgi ozet turk tarihindeki onemi
  => selcuklular devleti ikta yonetimi selcuklularda toprak yonetimi adli teskilati saray teskilati selcuklular ozet
  => ALTINORDA
  => TiMUR DEVLETi
  => HAREZMSAHLAR
  => AVRUPA HUNLARI
  => AKHUNLAR
  => iSKiTLER
  => BATI HUNLARI
  => BABUR DEVLETi
  KRONOLOJi
  iLGiNC BiLGiLER
  iCATLAR VE KESiFLER
  BiLGi DAMLASI
  TURK BUYUKLERi
  sosyal bilgiler 6 7 8 sinif ders notlari konu ozetleri 1 2 3 4 5 6 unite konu ozetleri
  DERS ARACLARI
  yurdumudan kareler
  TARiHi VE TURiSTiK YERLER
  DUNYANiN YEDi HARiKASi
  DUNYANiN YENi YEDi HARiKASi
  TURKiYENiN HARiKALARi
  BOLGELERiMiZ
  DESTANLARIMIZ
  TURK BiLiM ADAMLARI
  TURK DUNYASI
  sosyalbilgiler sosyal bilgiler SOSYAL BiLGiLER SOSYALBiLGiLER
  6 7 8 sinif sosyal bilgiler test coz online testler 1 2 3 4 unite test sorulari
  TURK OLMANIN BELiRTiLERi
  7 sinif sosyal bilgiler online test 1 2 3 4 unite testleri
  2 sinif turkce matematik hayat bilgisi test coz 2 SINIF TEST COZ 2 SINIF TESTLERi COZ
  3 sinif test coz 3 sinif matematik turkce fen ve teknolji testi coz 3 sinif testleri coz 3 sinif online testler 3 SINIF TESTLERi COZ
  4 sinif turkce matematik sosyalbilgiler fen bilgisi testi coz 3 sinif testleri coz 3 SINIF TESTLERi COZ
  2 sinif test coz 2 sinif hayat bilgisi matematik turkce test coz 2 sinif online test
  2011 2012 sosyal bilgiler zumresi 1 2 donem zumre toplantilari yil sonu zumre toplantisi
  8 sinif inkilap Tarihi test Sbs Deneme sinavi test coz
  2 sinif sunular dokumanlar odevler deneme sinavlari testler sinavlar test coz
  3 sinif testler sinavlar dokumanlar sunular slaytlar
  4 sinif testler yazili sorulari odevler dokumanlar sunular
  5 sinif testler yazili sorulari odevler dokumanlar sunular
  1 sinif dokumanlar slaytlar sunular testler calisma yapraklari
  sosyal bilgiler 6 7 8 sinif yazili sorulari testler test coz sosyal bilgilr odevleri 1 2 3 4 5 unite testleri coz 6 7 8 sinif sosyal bilgiler yazili sorulari calisma kitabi cevaplari sunular slaytlar sosyalbilgiler konu ozetleri sinav sorulari
  cocuk masallari masal dinle masal izle cocuk masalari dinle izle indir sesli cocuk masallari
  linkler
  tekerlemeler tekerleme TEKERLEMELER soyle ogren kolay zor tekerlemeler
  tarihte toprak yonetimi osmanli devletinde toprak yonetimi
  osmanli devletinde egitim kurumlari osmalida egitim
  ataturk devrimleri ATATURK DEVRiMLERi ATATURKUN YAPTIGI DEVRiMLER ataturkun yaptigi devrimler
  anasayfanın kopyası
  yurdum insani turkiyeden insan manzaralari komik resimler ulkemizden komik fotograflar
  HERKES
  ordan burdan ilgin inanilmaz olaylar resimler bayanlar erkekler hayvanlar
  ilkcag devletleri
  bulmaca sozlugu bulmaca coz
  sozler
  KIYAMET ALAMETLERİ KIYAMET NE ZAMAN KOPACAK
  3 D SOKAK RESİMLERİ HARİKA 3 BOYUTLU RESİMLER
  yeni linkler
  PKK DOSYASI
  cografya
  ANNE VE BEBEK SAGLiGi HAKKINDA BiLiNMESi GEREKENLER RESiMLER
  5.6. 7. 8. sinif matematik sosyalbilgiler fen ve teknoloji türkçe online testler sbs deneme sınavları çöz online test yap
  6. 7. 8.9.10.11.12 sinif ders notları konu özetleri
  8.Sinif turkce online test coz
  8.sinif inkilap tarihi konu ünite özetleri
  UYE OL
  GOLD UYE GiRiS
  Yeni sablon
  sosyal 4.sinif online test çöz
  omer
  Gara enik videosu goca Serikli Serik şivesi dublaj
AKHUNLAR
AKHUNLAR
AKHUNLAR
 Büyük kısmı Volga'dan batıya geçen Hunlardan, Güney İran'a ve Batı Afganistan'a inen bir bölük olduğu tahmin edilen Orta Doğu Hunları'nın hiç olmazsa, Ak Hun-Eftalit devleti hanedan ailesi ile hakim zümresini teşkil ettikleri ileri sürülmüş; veya bu devlet, Töleslerden Chao-ché (Kao-kü)= Uygurların ataları)'lere bağlı Hua kolu mensuplarının Cungary bozkırlarından Horasan bölgesine geçerek 5. asrın ortalarına doğru bir siyasî teşekkül haline gelmesi ile ilgili görülmüştür. Hun tarihinin bu noktası oldukça karanlık bir manzara taşımaktadır. Hakimiyetini Hazar kıyılarında Kuzey Hindistan'a, Afganistan'a, îç Asya'ya kadar genişleten bu kavmin veya kavimler topluluğunun çeşitli vesikalarda birbirinden farklı adlarla anılması durumu daha da karıştırmakta gibidir. Vaktiyle Ed. Chavannes Yeta'ların neş'et ettiği Hua (Hoa) topluluk adı ile "Hun" kelimesinin yakı ilgisi bulunduğunu düşünmüş ve J. Marquart türlü adlarla zikredilen bu kavmin, Priskos'daki Kidarita (Sasanî imparatorluğu hududunda Kafkaslarda oturan Hunlar)'lardan ibaret olduğunu ileri sürmüştü. Bizans'lı tarihçi Theophanes(8. asrın 2. yarısı)'e göre "Ephtalit" adı, Sasanî imparatoru Peroz (Fîrüz. 459-484)'u mağlüp eden Hun hükümdarı Ephtalanos'tan alınmıştır. Bu adın aslında, Eftalit paraları üzerinde görülen Hephthal-khion olduğu ve birinci kelimenin sülale adını, ikincisinin de kavim ismini gösterebileceği bildirilmiştir. Diğer taraftan İskenderiyeli Kosmas İndikopleustes (545-549 arası) ile Bizans tarihçisi Prokopios (545-550 arası)'un eserlerinde ve eski Hind vesikalarında aynı kavimden Ak Hunlar(Bizans: Devkhoi Ounni; Hind: Şveta-Huna) diye bahsedilmiştir. 520 yılında Ak Hun-Eftalit hükümdarını ziyaret eden Çinli seyyah Song Yün'ün notlarından bu kavmin Hunlarla akrabalığı anlaşılıyordu. 5. asrın ilk yarısında Sasanîlerle çarpışan Ak Hun hükümdarı "Khakan" unvanını taşıyordu ve Afganistan bölgesindeki Ak Hun prensinin unvanı da "Tegin" idi. Bölge yerli halkının İranî asıldan olduğu şüphesizdir.

          Ak Hun-Eftalit meselesi, son zamanlarda bilhassa K. Czegledy'nin geniş araştırması ile oldukça açıklık kazanmış görünüyor. Buna göre, tarihî gelişme M. 350 yıllarında Altaylar havalisinden batıya doğru cereyan eden büyük göç hareketi ile ilgilidir. İç Asya'da Hun idaresinden sonra iktidara gelen Siyenpilerin yerine kurulan büyük Juan-juan devletinde Uar ve Hun adlarında iki kabile grubu 350'lilerde bilinmeyen bir sebeple o devletten ayrılarak bugünkü Güney Kazakistan bozkırına gelmiş, buranın eski Hun halkını Volga'ya doğru ittikten (Avrupa Hunları) az sonra güneye yönelerek Afganistan'ın Toharistan bölgesine inmişti. 367'ye doğru, buradaki eski Kuşan (Büyük Yüe-çi) ülkesine hükmeden "Kidarita" hanedanı (ihtimal İran asıllı)'nı da Baktria (Belh havalisi)'ya süren bu îç Asyalı kütle, söylendiği gibi, Uar (= Avar; ) ve Hun kabileler birliği idi. Bu birlik daha sonra Kangkü (Çu-Maveraünnehir) ve Sogd (Semerkand ve havalisi)'un hakimleri olarak (Çince'deki Hiung-nu ve Avrupa dillerindeki Hun şekilleri arasında mahallî söylenişlere göre bazı ufak değişiklikler gösteren) yukarıda sıraladığımız adlar altında anılmıştır. Hakimiyetini batıda Hirkania (Gurgan. Hazar denizinin güneyi)'ya kadar genişleten bu devlet 5. asır ortalarından itibaren Heftal adında yeni bir hükümdar ailesine sahip olmuş (bu ad ilk defa 457'de görülüyor) ve yıkıldığı 557 yılına kadar hem sülale, hem kavim olarak öteki adlar ve Ak Hun adı ile birlikte bu adı da taşımıştır. Yapılan tespitlere göre, devlette rol oynayan kabilelerden bazıları şunlardı: Kadis-hun (Herat civarında. Pers kaynaklarında Hvon, Prokopios'da Eftalit diye zikredilen bu kabile sonra İran'ın batısına göçmüştür; "Kadisiya" yer adının menşei), Zavul (Zabul; bundan Zabulistan), Çol (Çöl? Gurgan = Curcaniye, havalisinde), Kernıikhion (Karmir-hyon= Kızıl? Hun), Askil-Eskil Bunlardan hiç olmazsa bir kısmının yerli olduğu aşikardır.

          Sogd bölgesini ele geçirdikten sonra İran üzerine baskı yapan Uar-hunların 9 yıl kadar süren (358'e doğru) şiddetli hücumları karşısında yıkılma tehlikesi geçiren Sasanî imparatorluğu Şapur II'nin gayretleri ile kurtuldu. Hatta iki taraf arasında ittifaka varan bir antlaşma oldu ve bu durum üç nesilden fazla bir süre devam etti (bu arada, Şapur'un, 359'da Amida (Diyarbakır)'yı kuşatmasında yardımcı olarak Hun kuvvetleri de bulunmuştu). Fakat Bahram Gor zamanında (420-438) başlayan yeni taarruzlar (427'den itibaren), Sasanîleri sarstı. Sogd bölgesinden Ceyhun'un güneyine doğru gelişen istila hareketinin Bahram Gor tarafından başarı ile durdurulması onun en şöhretli ("kurtarıcı") İran imparatorlarından sayılmasına vesile oldu. Halefi Yazdgird II zamanının (438-457) sonlarına doğru Uar-Hun (Ak Hun)'ların başında büyük hükümdar, Eftal (Abdel) hanedanından, Kün-han (Kun-han Priskos'da Kougkhas, İslam kaynaklarında Akh.ş.n.var vb.) îran iç işlerine karışarak, himayesine aldığı veliaht Peroz(Fîrüz)'u Sasanî tahtına çıkarmış (459-484), hakimiyetini Kuzey Hindistan'a doğru genişleterek orada, başında Skandagupta'nın bulunduğu Gupta devletini dağıtmıştı (470'e doğru). 484 yılında Ceyhun kıyılarında Ak Hun-Eftalitler tarafından mağlup edilerek Herat bölgesini kaybeden ve yıllık vergiye bağlanan Sasanîler'in bu sırada geçirdiği dinî-içtimaî bir sarsıntı ülkelerini ihtilale sürükledi. Bu, Mazdek isyanı idi. Mazdek, Mani inancındaki "ikili" telakki (ışık-karanlık, iyilik-kötülük mücadelesi) üzerine sosyal huzursuzluk amillerini de ekleyerek, o tarihlerde yorulan ve iktisadî darlık içine düşen topluluğu kurtarmak iddiası ile düşüncelerini yaymağa başlamıştı. Buna göre, insanların saadetini bozan iki unsur vardı. Biri servet, diğeri kadın. Bunlardan her ikisi de herkesin ortak malı olduğu takdirde yeryüzünden kötülük kalkacaktı. Bu tipik komünist propaganda neticesinde arazi ve servet sahipleri ile aile müessesesine karşı kışkırtılan halk, Mazdek ve müritleri tarafından ayaklandırıldı. Din adamları ve asiller öldürüldü, kadınlar tecavüze uğradı, evler ve konaklar yağmalandı, tahrip edildi. Devletin sıhhat kazanacağı hususunda Mazdek'e inanmak gafletini gösteren Şah Kavad (veya Kubad, 488-496 ve 498-531) da hapsedilmişti; fakat o kurtulmak imkânını bularak komşu Ak-Hunlara sığındı (496). İran'da olup bitenleri yakından takip eden Ak Hun hükümdarı, insanlık yararına hiçbir şey göremediği Mazdek hareketini kırıp yok etmek için, Kavad'ı 30 bin kişilik Hun süvari birliği başında İran'a gönderdi. Bu suretle Şah, ihtilali bastırdı (498-499) ve hadiselerin gelişmesinden felaketin derecesini kavrayan halkın da yardımı ile Mazdek ve taraftarları yakalanarak idam edildi. Tabiatiyle, temizlik ve ülkenin sükûnete kavuşturulması uzun bir zamana ihtiyaç gösterdiğinden, Sasanî imparatorluğunda hak, adalet ve mülkiyet esasında normal nizam, daha ziyade, Kavad'ın oğlu Husrev I. Anüşîrvan (531-579) devrinde kurulmuştur ki, bu şehinşah tarihte "Adil" lakabı ile anılır.

          Çin kaynaklarına göre, iç Asya'da Hoten, Kuça, Aksu, Kaşgar ve etrafını hakimiyetlerine alan Ak Hun-Eftalitler bu arada Kuzey Hindistan'ı da zaptetmişlerdi. Bu harekat "Tegin" unvanını taşıyan ve Kabil'de oturan Toramana adındaki başbuğ tarafından idare edilmişti199. 6. yüzyılın ilk yarısında ise Toramana'nın oğlu Mihiragula (Gollas, 515-545) imparatorluk güney kanadının en azametli hükümdarı görünmektedir. Ordusunda daima 700 savaş filinin bulunduğu rivayet edilir. Fakat Budist rahipler (Song Yün ve ondan bir asır sonra buraya gelen Hiuen-tsang) bu "Huna kralı"ndan hoşlanmamışlardır. Çünkü Mihiragula Budizmi ülkesi halkı için tehlikeli sayıyor ve Budistleri kontrol altında tutuyordu. Buna karşılık, İskenderiye'den Hindistan'a giden tüccar (sonra keşiş) Kosmas tarafından ve 530 tarihli Gwalior kitabesi ile Sanskrit yazılı "Keşmir Vekayinamesi"nde Mihiragula Hindistan'ın en büyük hükümdarı olarak tasvir edilmektedir.

          İran'da Anüşîrvan büyük bir devlet adamı olarak belirdikçe Ak Hun-Eftalitler sönükleşti. 552 yılında Orta Asya'da Göktürk hakanlığı kurulup İstemi Yabgu, Maveraünnehir bölgesinde faaliyete geçtiği zaman ise, iki büyük imparatorluk arasında sıkışan Ak Hun-Eftalit devletinin, Göktürklerin mücadeleye giriştikleri Juan-juanlarla olan siyasi ve sıhrî rabıtaları da fayda vermedi. Anüşirvan ve İstemi'nin ortaklaşa hareketleri neticesinde Ak Hun iktidarı yıkıldı ve ülke Göktürklerle İranlılar arasında paylaşıldı (557).

          Üç kol halinde gelişmiş olan Hun siyasi hakimiyeti Kafkasya'daki (Derben kuzeyi- Hazar denizi arasında) Hunların Hazar hakanlığı idaresine girinceye kadar süren kısa hakimiyetleri dışında- bu suretle tarihe karışmakla beraber, Hunlara mensup Türk soyundan çeşitli kütleler , Büyük Hun, çağında şahsiyetini bulan zengin kültürleriyle göreceğimiz gibi, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında Tabgaç, Göktürk, Türgiş, Karluk, Uygur, Oğuz, Bulgar, Sabar, Hazar, Kuman vb türlü adlar altında ve yeni güçlü devletler, imparatorluklar kurarak yaşamaya devam etmişlerdir. Türk milleti denilen büyük alemin çocukları olan bu kütleler, aynı zamanda Rus, Macar, İslav-Bulgar, Romen, Gürcü devletlerinin kuruluş ve gelişmelerinde başlıca rol oynamışlar ve daha sonraki bütün Türk-İslam siyasi teşekküllerine askeri, hukuki ve sosyal yönlerden ana kaynak vazifesi görmüşlerdir.
 
 
   
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol