Ülke ve İnsanları

________________________________________

Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine çok yaklaştığı bir alanda yer alan Türkiye Cumhuriyeti, doğuda Gürcistan, Ermenistan, Nahcivan ve İran, batıda Bulgaristan ve Yunanistan, güneyde Suriye ve Irak ile komşudur. Bu sınırların çoğu Osmanlı ımparatorluğu’nun parçalanmasından sonraki anlaşmalarla çizilmiştir. Konumu nedeniyle eski Asya Türk kültürünün Avrupa’ya ulaştırıldığı bir geçit yeri olan Türkiye, aynı zamanda batı dünyasının doğuya açılan penceresidir. üç tarafı denizlerle (Akdeniz, Karadeniz ve Ege Denizi) çevrili olan Türkiye’nin deniz sınırları, ülkeyi yalnızca yakın bölgelerle değil, bütün dünya ile komşu haline getirir. Bu uzun kıyılar ve kıtalararası köprü niteliği nedeniyle ülke, büyük ticaret ve göç yollarının merkezi olmuştur. Türkiye, hem bir NATO ülkesidir hem de İslam ülkeleri arasında çok taraflı ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi konusunda aktif bir rol oynamaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 814.578 km2dir. Yüzölçümünün %3′lük bölümü Avrupa kıtasında yer alan akya topraklarıdır. Asya kıtasında yer alan %97′lik kısmı na ise Anadolu denir. Dikdörtgeni andıran ülkenin genişliği yaklaşık 550, uzunluğu 1500 km kadardır. Doğu’daki en uç noktası, İran ve Nahcivan sınırlarının kesişme noktasıdır. En batı ucu ise Gökçeada’daki Avlaka burnudur. Kuzeyde en uzak sınır noktası Sinop ilindeki İnceburun, en güney ucu da Hatay ilindeki Beysun köyüdür. Deniz sınırlarının uzunluğu 8333 km, kara sınırları ise 2875 km’dir. Bu yüzölçümü ile Türkiye, İran dışındaki bütün komşularından daha geniş topraklara sahiptir.

Türkiye Cumhuriyeti’nin nüfusu yaklaşık 63 milyondur. Nüfusun 2000 yılında 65.5 milyon, 2010 yılında ise 74 milyon olacağı tahmin edilmektedir. Nüfus dağılımı bakımından Türkiye’deki coğrafi bölgeler farklı özellikler gösterir. ülke nüfusunun hemen hemen yarısı kıyı bölgelerinde toplanmıştır. İç bölgeler ise genel olarak daha az nüfusludur. Türkiye’de 1950′lerden itibaren nüfus artışı teşvik politikası terkedilerek, nüfus planlamasına geçilmiştir.

Türkiye’nin Coğrafi Yapısı

________________________________________

Türkiye eski dünyayı oluşturan Avrupa, Asya ve Afrika’nın birbirlerine en yakın olduğu ve Avrupa ile Asya’nın kucaklaştıkları bir noktada yer almaktadır. Coğrafi konumu nedeniyle ana kara parçası olan Anadolu, tarihin şekillenmesine yol açan değişik halk kitlelerinin toplu göçlerine şahit olmuştur. Sayılamayacak kadar medeniyetin sahibi olan Anadolu her biri kendi öz kimliğine bağlı ancak birbirinden etkilenen kültürlerin bir bileşkesini geliştirmiştir.

Ülkenin çoğunluğu Güney Batı Asya’da bulunduğu Türkiye, Avrupa ve Asya’nın hudutlarını kucaklaştırmaktadır ve Avrupa’da toplam 780.580 km² lik bir yüzölçümü vardır. Ülke doğuda Gürcistan, Ermenistan ve İran ile Güney’de Irak, Suriye ve Akdeniz ile çevrelenmiştir. Batıya doğru Ege Denizi, Yunanistan ve Bulgaristan Kuzeye doğru Karadeniz diğer hudutları oluşturur. Türkiye’nin coğrafi koordinatları 36° 00′ - 42° 00′ Kuzey Enlem ve 26° 00′ - 45° 00′ Güney Boylamdır.

80 idari ili olan Türkiye, Karadeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, İçanadolu Bölgesi, Doğu ve Güneydoğu Bölgesi olmak üzere yedi coğrafi bölgeye bölünmüştür.

Türkiye’nin Dağları

________________________________________

Marmara Bölgesi’nde en önemli tepe olan Uludağ (2.543 m.) aynı zamanda önemli bir kış sporları ve turizm merkezidir. Ege Bölgesi’nde dağlar denize dikey inerler.

Türkiye’nin Güneyi’ndeki Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Batı ve Orta Tarsus Dağları birden bire kıyılarında yükselirler. İçanadolu Bölgesi Türkiye’nin tam ortasındadır. Bir diğer bölgelerle karşılaştırıldığı vakit daha az dağa sahipmiş görüntüsü verir. Bölgenin başlıca yükseklikleri Karadağ, Karacadağ, Hasandağ ve Erciyes (3.917 m.) dağıdır. Doğuanadolu Bölgesi Türkiye’nin en yüksek bölgesidir. Dörtte üçlük bölümü 1.500 - 2.000 m. yüksekliğindedir. Bölgede 5.165 m. yükseklikte Nuh’un Gemisi yerleşmiş olduğu Ağrı Dağı (Ararat) nın ve Tendürek, Süphan, Nemrut’un da aralarında bulunduğu bir yığın harekete geçmeyen volkan vardır.

Bazı Dağ ve Tepelerin Yükseklikleri

________________________________________

Dağ ve Tepe Yükseklik

(m) Dağ ve Tepe Yükseklik

(m)

________________________________________

Karadeniz Bölgesi Akdeniz Bölgesi

Kaçkar dağı 3923 Demirkazık tepesi 3756

Üç Doruk tepesi 3709 Lorut dağı 3588

Kaçkar tepesi

3589 Medetsiz tepesi 3524

Hunut Dağı 3580 Aydos dağı 3480

Güngörmez Dağı 3523 Aladağ 3333

Marmara Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi

Uludağ 2543 Büyük Ağrı dağı 5137

Tepel dağı 2052 Süphan dağı 4058

Domaniç dağı 1845 Uludoruk 4135

Yirca dağı 1906 (Buzuldağ)Cilo dağı 4116

Kazdağ 1774 Küçük Ağrı dağı 3896

Ege Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Akdağ 2446 Karacadağ 1938

Bozdağ 2414 Keltepe 1748

Honaz dağı 2582 Karakaş dağı 1496

Akbaba tepesi 2298 Raman dağı 1260

Akbabadağ 2300 Mazı dağı 1252

________________________________________

Denizler

________________________________________

Türkiye Kuzey’de Karadeniz, Güney’de Akdeniz ve Batı’da Ege Denizi olmak üzere üç deniz tarafından çevrilmiştir. Karadeniz’i dünyanın diğer taraflarıyla buluşturan İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın bulunduğu önemli su yolunun geçtiği Kuzey Batı’daki Marmara Denizi ise bir iç denizidir. Türkiye’nin kıyıları adalar dışında 8.333 km.dir.

Anadolu kıyısı: 6480 km

Trakya kıyısı: 786 km

Adalar kıyısı: 1067 km

Türkiye’nin Gölleri

________________________________________

Göller sayıları itibarlarıyla Doğu Anadolu Bölgesi en zengin bölgedir. O, Türkiye’nin en büyük gölü Van (3.713 km²) havidir. Ayrıca Beyşehir ve Eğridir Gölleri’nin de aralarında olduğu bir çok göl Toros Dağları’nın batısındadır. Önemli göller Türkiye’de ikinci en büyük göl olan Tuz Gölü, Burdur, Sapanca, İznik, Ulubat, Kuş Cenneti olan Manyas, Akşehir ve Eber’dir. Geçen otuz yılda Doğu Anadolu’da barajlar inşa edildiğinden Keban, Karakaya, Atatürk gibi bir çok büyük baraj gölü meydana getirilmiştir.

Türkiye’nin Nehirleri

________________________________________

Türkiye’nin bir çok nehri ülkeye çeviren denizlere akmaktadır. Fırat (Euphrates) ve Dicle (Tigris) Irak’ta buluşurlar ve Basra Körfezi’ne akarlar. Türkiye’nin en büyük nehirlerinden Kızılırmak, Yeşilırmak ve Sakarya Karadeniz’e akar. Susurluk, Biga, Gönen Marmara’ya, Gediz, Küçük Menderes ve Meriç Ege’ye ve Seyhan,Ceyhan ve Göksu’da Akdeniz’edökülür.